Platform over schenken, erven en nalaten
Wat als het INF-kernwapenverdrag niet meer geldt?

Wat als het INF-kernwapenverdrag niet meer geldt?

Voel jij je veilig met kernwapens? De kans is groot dat je hier ‘nee’ op zegt. President Trump schort op zaterdag 2 februari een belangrijk kernwapenverdrag op. Een verdrag waar de vredesbeweging hard voor gestreden heeft. Wat zijn de gevolgen hiervan? INF-kernwapenverdrag

Jaagt het de wapenwedloop weer verder aan? Wordt Europa een slagveld omdat een generaal nu eens na al die jaren het wapen wil uitproberen? Of leidt het opzeggen van dit ene verdrag dat er nu ruimte komt om een beter verdrag te maken, een die meer bescherming biedt? Susi Snyder, kernwapenexpert van PAX geeft commentaar.

Europa wordt doelwit
Susi Snyder van PAX: “Het in stand houden van het INF-verdrag is belangrijk vanwege het type wapens dat het verdrag verbiedt. Het verdrag verbiedt plaatsing van middellange afstandskernwapens op Europees grondgebied. Als er na opzegging wel dergelijke wapens in Europese landen worden gezet die ieder moment af kunnen worden gevuurd, lokt dat vergeldingsaanvallen uit op die Europese landen. Ik schreef een aantal jaren geleden al het rapport Rotterdam Blast hierover.

Als een stad als Rotterdam, met de haven belangrijk voor heel het Europese achterland, doelwit zou zijn, zouden er 60.000 à 70.000 mensen direct omkomen. Als gevolg van straling zou het dodental dan in de jaren er na nog veel verder oplopen.”

Hoe kun je verdere escalatie voorkomen?
“Het klinkt misschien soft, maar praten helpt. Toen het INF-verdrag in 1987 werd afgesloten deden Reagan en Gorbatsjov dat na enorme publieke druk vanuit Europa. De massademonstraties die in Nederland een half miljoen mensen op de been brachten, hadden resultaat. De twee grootmachten die elkaar naar het leven stonden in de Koude Oorlog, gingen praten. En dat leidde tot ontmanteling van duizenden kernwapens.”

Nu moeten volgens PAX de Europese landen opnieuw het voortouw nemen om Trump en Poetin rond de tafel te brengen. Het beste dat zou kunnen gebeuren is dat ze het verdrag, dat een bilaterale afspraak tussen Rusland en De Verenigde Staten is, ook toegankelijk maken voor andere kernwapenlanden. Nóg beter is het wanneer ook andere internationale verdragen die gaan over kernwapens door de kernwapenstaten ondertekend worden. In juli 2017 namen de Verenigde Naties een juridisch bindend verdrag aan dat alle kernwapens onder alle omstandigheden verbiedt. 120 landen stemden voor aanname van dit verdrag. Zodra 50 landen het verbod op kernwapens ratificeren, krijgt het ook echt rechtsgeldigheid.
ICAN ontving voor het voorbereidende werk hiervoor in 2017 de Nobelprijs voor de Vrede. PAX is een van de drijvende krachten achter ICAN. Susi was als prominent bestuurslid van ICAN aanwezig bij de uitreiking. Een officiële replica pronkt inmiddels in de prijzenkast van PAX.

Dromen we niet te veel?
Susi: “Diplomatie gaat in stappen. Maar diplomatie bereikt op de lange termijn meer dan roekeloze dreigementen. De wedloop in ontwikkeling van bepaalde wapens beteugelen is eerder gelukt. Denk aan landmijnen en clustermunitie. Het leek ooit ondenkbaar dat producenten op zouden houden met geld verdienen aan deze producten, maar nu zijn deze wapens toch écht verboden en zijn er maar heel weinig fabrikanten in de wereld die nog clustermunitie produceren. Wij houden nauwlettend in de gaten welke geldstromen naar de wapenindustrie gaan. Dat doen we onder andere voor clustermunitie en kernwapens. Met Don’t Bank on the Bomb zijn mijn collega Maaike Beenes en ik zelf heel nauw betrokken.

En juist als kernwapens jaren lang binnen handbereik zijn wordt de kans dat ze eens echt gebruikt gaan worden alleen maar groter. De modernisering van kernwapens is een echte bedreiging van de vrede, want door nieuwe kleinere en ‘bruikbare’ kernwapens te ontwikkelen, verhoog je het risico dat ze ingezet worden.

Ook in Nederland?
Ook in Nederland kunnen dan weer nieuwe wapens geplaatst worden. Op de Nederlandse vliegbasis Volkel liggen zo’n twintig Amerikaanse kernwapens opgeslagen. Sterk verouderde wapens die geen enkel nut mee hebben, maar die voor miljarden euro’s gemoderniseerd worden. De kernwapens in Nederland vormen een publiek geheim: de regering bevestigt noch ontkent het bestaan ervan, hoewel iedereen weet dat ze er liggen.”

En Noord-Korea dan of terroristische groepen?
“Het oude denken van afschrikking door kernwapens werkt niet als je tegenstander onvoorspelbaar gedrag vertoont. Daarom heeft het geen zin om een nucleair evenwicht na te streven. En zelfs Noord-Korea en terroristische groepen doen via politieke druk concessies. Achter de schermen wordt altijd gepraat. President Obama sloot een atoomdeal met Iran waarop dat land de productie van verrijkt uranium verminderde en inspecties toeliet. Dat leek de jaren ervoor totaal ondenkbaar.

Daarom zeg ik, het is gevaarlijk dat Trump de stekker uit het INF-verdrag zal trekken. Trump lijkt op de man die de ‘chicken game’ speelt. Stel het je zo voor: twee auto’s rijden op elkaar af op een smalle weg. Iemand moet uitwijken om een botsing te vermijden. Degene die dat als eerste doet, is de ‘chicken’: de angsthaas. In het slechtste geval weigeren beide auto’s de angsthaas te zijn, met een frontale botsing als gevolg. Kernwapens zijn geen oplossing voor veiligheid, want uiteindelijk kan escalatie maar leiden tot één uitkomst: gebruik van kernwapens, met alle onbeschrijfelijke gevolgen van dien.”

Bron: paxvoorvrede.nl

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details